15 Ekim 2021

A'dan Z'ye Kolajen

Sosyal canlılar olarak biz insanların, diğer kişilerle görsel olarak ilk dikkat ettiğimiz yüzleri bir anlamda cildimizdir. Ayrıca aynalarla barışık olmamız, kendimizi sevmemiz ve güven duygumuz için cildimizin ışıl ışıl olmasını önemsiyoruz.

Kolajen vücuttaki doku ve organlarda bulunan çok sayıda farklı tip proteinlerden biridir ve en önemlisidir. Proteinler ilgili yapıların hem yapısal hem de işlevsel özelliklerini korumada yardımcı olurlar. Proteinler farklı görevleriyle bir arada uyum içinde bulunarak vücudun sağlıklı kalmasını sağlar.

Tüm vücudumuz için olmazsa olmaz yapısal bir protein olan kolajen bilindiği üzere cilt sağlığı için çok kıymetlidir. Kolajen vücudun yapı iskelesinin hammaddesidir. Temel görevi bağ dokusunu güçlendirmek ve vücut bütünlüğünü korumaktır. Cilt, kemik, eklem, tendon ve kaslarda bol miktarda kolajen bulunur. Cildin orta tabakası olan “dermisin %70-80’i kolajendir.

Cildin güçlenmesini, elastikiyetini ve su tutma kapasitesini etkileyen önemli faktördür. Yaşlandıkça kolajen üretimi azalır ve özellikle kimyasallara maruz kaldığımız bu çağda hem sağlık hem de güzellik için kolajeni takviye olarak almak gereklidir. Kolajen eksikliğinde, cilt elastikiyetini yitirir, kuruma, sarkma, kırışıklıklar, güneş lekeleri, ince cilt ve kırılgan tırnaklar ortaya çıkar.

Özellikle yaş aldıkça, takviye olarak kolajene ihtiyaç artmaktadır. Sirkadiyen ritimden ( güneşe uygun yaşam) uzak teknolojik mavi ışığın hüküm sürdüğü çağımız yaşamında tıpkı diğer takviyelerin alımı gibi kolajen takviyesine ihtiyaç eski zamanlara göre daha da artmış ve genç yaşlarda takviye ihtiyacı olmuştur.

Kolajen yaşlanma belirtilerini hafifleterek, kişinin daha parlak, canlı bir cilde sahip olmasına ve daha genç görünmesini sağlar. Ancak güvenli kullanımı için mutlaka uzmana danışılmalıdır. Kolajen takviyesinde cilde yararlı vitamin, mineral olmalı ve hydrolize kolajen olmasına özen gösterilmelidir.

Kullandığımız kolajenin miktarı çok önemlidir. Önerilen günlük doz, doğal kolajen (kemik tozları için) 7.5 – 10 gram, hidrolize peptit kolajenler için de 2.5 g – 5 gram arası dozlardır. Kolajen takviyelerinin daha çok emilebilmesi ve en yüksek biyolojik yararlanımın sağlanabilmesi için 3000 dalton civarında moleküler ağırlığı olan düşük molekül ağırlıklı kolajenleri tercih etmeliyiz.

Hidrolize kolajen, diğer türlerden daha kolay emildiği için takviyelerde kullanılan en yaygın formlardan biridir. Genellikle, sıcak ve soğuk içeceklere, çorbalara ve diğer yiyeceklere ekleyebileceğiniz toz formu kullanışlıdır. Özellikle cilde etkisi bakımından hyaluronik asit, resveratrol eklenmiş toz formu yararlılığı açısında daha etkindir. GDO, şeker, gluten, süt ürünü ve yapay tatlandırıcı kullanılmıyor olması sağlık yönünden uygun hale getirilmektedir.

Hydrolize Kolajen takviyesi ciltte kolajen üretimini tetiklemeleri sayesinde etkindirler.

Kolajenler etkiledikleri ve görev yaptıkları organlara göre farklıdırlar.

28 tane tipi tanımlanmış olan kolajenin vücudumuzda en sık görülen çeşitleri tip 1, tip 2 ve tip 3, tip 4 Tüm bu kolajen tipleri vücudun farklı dokularında yer almaktadır.

Tip 1 Kolajen: Vücutta en fazla bulunan kolajen, tipidir. Vücudun parçalarını oluşturan eozinofilik liflerden oluşmaktadır. Organlar, bağlar, tendonlar ve ciltte bulunan tip 1 kolajen, kemikleri destekler, cildi korur, cildin elastikiyetini sağlar, dokuları bir arada tutar ve yaraların iyileşmesinde rol oynamaktadır.

Tip 3 Kolajen: organlarımızı ve cildimizi oluşturan hücre dışı matrisin ana bileşeninden oluşmaktadır. Kan dokusunu oluşturmaya yardımcı olan tip 3 kolajen aynı zamanda cildin esnekliğini ve sıkılığını korumasına yardımcı olmaktadır. Kasları ve organları desteklemenin yanı sıra damarlara da elastikiyet vermektedir. Kırışıklıkları azaltır, esnekliği artırır, kemik matrisini destekler, sindirim sistemini destekler ve cilt nemlendirmesini artırabilir. Zayıf veya hasar görmüş tırnakları onarır ve ince telli saçları gürleştirir

Kolajen hidrolize edildiğinde, üçlü helis ayrılır ve uzun amino asit zincirleri, küçük amino asit peptitlerine bölünür. Amino asit kompozisyonu; sığır, balık veya domuz için aynıdır. Her tipin fibril yapısı aynıdır. Kompakt üçlü sarmal yapıda, üç uzun amino asit zincirinden oluşur. Bu nedenle kolajen peptitlerin üretildiği hayvan kaynağı bir fark oluşturmasa bile içerdiği kolajen tip bakımından sığır kolajeni, %80 tip 1 - %20 tip 3, balık kolajeni ise yalnızca tip 1 içerir.

Bütün insanlığın anne karnındaki, bebekten itibaren sudan sonra en önemli madde olan kolajen vücudumuzun %30 nu kapsar. Deri, eklem, kıkırdak, tendon, damarlar, saç sağlığımız için önemlidir. Kolajen kaybına yol açan faktörler olan yaş alma, çevre kirliliği, sigara, alkol tüketimi, uzun süreli güneş ışınlarına maruz kalma, kan şekerinin ani yükselişi, aşırı şeker tüketimi, paketlenmiş, rafine gıdalar, sağlıksız beslenme, uyku düzensizliğidir.

Özellikle tip 1 kolajen vücudumuzdaki kolajen miktarının % 80-90 nını kapsar ve tip 3 kolajenle birlikte çalışır. Başta derinin esneklik ve nemliliğinden sorumlu olmak üzere tüm vücudumuzda etkindir.

Kısaca toksik çağımızda özellikle mavi ışığa maruz kalmamız, seçici beslensek bile doğal olamaması genç yaşlardan itibaren özellikle cilt sağlığımız ve genel vücut sağlığımız için doğru seçilmiş kolajen takviyesi kullanımı önermekteyim.